“Zelfs wanneer er geen verontrusting is, kan een ouder baat hebben bij extra ondersteuning in zijn rol als ouder.”
Aandachtspunten
Op basis van de geïdentificeerde ondersteuningsbehoefte ga je na:
⇒ Wat kan ik zelf samen met de gedetineerde?
⇒ Wat kunnen/doen anderen?
Gedetineerde en/of gezin doorverwijzen/toeleiden naar andere diensten (met medeweten/samenspraak gedetineerde).
- Ondersteun de gedetineerde een rol en verantwoordelijkheid als ouder op te nemen.
- Stel met de gedetineerde ouder een ouderschapsplan op.
- Bespreek de impact van de detentie op de kinderen verder.
- Help de gedetineerde om de veerkracht van de kinderen te ondersteunen (zie verder)
- Betrek verwante personen (bv. kinderen, partner, grootouders, buur, vriend) en ondersteun hen waar nodig.
- Zoek je doorverwijsmogelijkheden voor het gezin? Sociale kaart
- Zoek je doorverwijsmogelijkheden voor de kinderen zelf? Meer info hier
- Zoek je boekjes/info voor de kinderen? Infotheek
- Voorbereiding vna zowel het kind als de gedetineerde op bezoek is wenselijk via educatiemateriaal. De film ‘Ik zou je graag zien’ is hiervoor dankbaar materiaal.
- Leid het gezin toe naar de nodige hulp of ondersteuning. Meer weten? Zie infofiche partnerorganisatie.
- Noteer in het dossier hoe je de cliënt ondersteund hebt in zijn rol als ouder.
Hoe kan je vragen naar de ondersteuningsbehoeften van de gedetineerde en het gezin?
Ondersteuningsnoden ouder in detentie
- Hoe was je band met je kinderen voor detentie? Wat voor ouder wilde je zijn?
- Welke impact heeft de detentie op je band met je kind? Wil je deze herstellen/versterken?
- Hoe wil je je ouderschap aanpakken tijdens de detentie en nadien?
- Wat voor rol zou je willen spelen in het leven van je kinderen, ondanks je detentie? Hoe zou je hen willen ondersteunen? Waar wil je zeker bij betrokken blijven? (bv. schoolrapporten, hobby’s, zakgeld,…)
- Wat zou je willen dat je kinderen van jou leren in deze moeilijke periode?
Ondersteuningsnoden thuisblijvende zorgdrager
- Wat is je huidige verstandhouding met de andere ouder/zorgdrager van je kind,
- Krijgt de thuisblijvende zorgdrager ondersteuning van de omgeving? Wie helpt er een handje?
Ondersteuningsnoden kind
- Detentie kan een ingrijpende gebeurtenis zijn voor een kind. Met wie kan je kind hierover praten op school/thuis/familie/….?
- Hoe gaat het op dit ogenblik met je kind?
- Wil je kind graag op bezoek komen?
4 veerkracht pijlers om de veerkracht van de kinderen te ondersteunen
Vertel de ouders dat het belangrijk is om hun kinderen goed te informeren over wat er aan de hand is.
Leg hen uit dat dit de kinderen helpt om zich niet onnodig zorgen te maken en de dingen voorspelbaar te maken. Motiveer ouders om hun kinderen zelf te informeren over wat er aan de hand is. Ze kunnen dit aan de hand van boekjes, brochures, websites. Wanneer de ouders het niet zien zitten om de kinderen zelf te informeren, stel hen dan voor om het gesprek met de kinderen samen te doen. Wanneer ouders weigerachtig staan tegenover het informeren van hun kinderen, probeer dan naar een andere – voor de ouders aanvaardbare – manier te zoeken om de kinderen te informeren.
Leg ouders uit dat het voor de kinderen belangrijk is om kindgerichte activiteiten te kunnen doen.
Kinderen nemen vaak zorg mee op. Er is niets mis met het feit dat kinderen dit doen maar de balans mag niet doorslaan en hier moet voldoende erkenning voor zijn. Er moet voldoende ruimte zijn voor leuke kindgerichte dingen die de ontwikkeling van kinderen bevorderen en hen ontspanning bieden. Het is erg belangrijk dat kinderen activiteiten buitenshuis kunnen doen en dat ze voldoende leuke sociale contacten hebben.
Leg ouders uit dat het voor de kinderen belangrijk is dat ze met hun verhaal, hun zorgen en hun vragen bij iemand buiten het gezin terechtkunnen.
Kinderen verbieden om met iemand over de detentie en de problemen te praten, zorgt ervoor dat ze zich alleen voelen. Ga samen met de ouder na of er al steunfiguren zijn in het leven van de kinderen. Bekijk wie deze rol kan vervullen indien dit nog niet het geval is. Dit kan gelijk wie zijn: een familielid, leerkracht, iemand van de jeugdbeweging, een buur, etc.
Wijs ouders erop dat het belangrijk is om stil te staan bij de emoties van hun kinderen.
Nodig hen uit om tijdens contactmomenten aan de kinderen te vragen hoe het met hen gaat, om interesse te tonen voor hun leefwereld, hobby’s, ervaringen op school, vrienden, etc. De kinderen krijgen zo het gevoel dat ze hun emoties mogen uiten, wat ondersteunend werkt.
De volgorde waarin je de 4 pijlers ter sprake brengt, doet er niet toe. Het is ook mogelijk dat de 4 pijlers niet evenwaardig aan bod komen of dat de ouders weigerachtig staan tegenover een van de pijlers. Bruskeer in dat geval niet, maar wees tevreden met wat de ouders wel weten te realiseren.
Rollen naar ondersteuning binnen de beroepsgroepen
Directie
Aanzet toeleiding naar hulp- en dienstverlening. PSD informeren. Helikopterview en aandacht voor multidisciplinaire opvolging.
Hulp en dienstverlening
Je gaat kijken wat je zelf kan doen vanuit je dienst en met de gedetineerde rond ouderschap en voor gezin. Sommige interne diensten hebben gezinsondersteuning meer in hun core business (JWW, CKG, RADAR, …) betrek deze. Ook externe diensten zijn belangrijk te betrekken.
Psychosociale Dienst
Opvolgen ondersteuningsbehoeften. Neem zelf op wat je kan en zorg voor toeleiding naar gepaste hulp- of
