“Zelfs wanneer er geen verontrusting is, kan een ouder baat hebben bij extra ondersteuning in zijn rol als ouder.”
Aandachtspunten
- Vraag regelmatig naar de kinderen en het ouderschap.
- Meer weten over verbinding maken met ouders? Bekijk hier de infofiche infofiche ouderschapstheorie.
- Bespreek de impact van de situatie op de kinderen.
- Help de cliënt om de veerkracht van de kinderen te ondersteunen (zie verder).
- Betrek de kinderen en ondersteun hen waar nodig.
- Meer weten? Infofiche praten met kinderen.
- Betrek verwante personen (bv. kinderen, partner, grootouders, buur, vriend) en ondersteun hen waar nodig.
- Meer lezen over het betrekken van naasten?
- Lees dan de multidisciplinaire richtlijn en de infofiche familiereflex.
- Betrek wanneer nodig een andere voorziening voor ondersteuning van de cliënt. Meer weten? Zie infofiche partnerorganisatie.
- Noteer in het dossier hoe je de cliënt ondersteund hebt in zijn rol als ouder.
Hoe kan je ouders in hun ouderrol versterken en zo aan de veerkracht van de kinderen werken?
Je kan je hiervoor baseren op het KOPP-preventiegesprek. Dit gesprek werd ontwikkeld om ouders met psychische problemen te ondersteunen in hun ouderschap en zo onrechtstreeks te werken aan de veerkracht van kinderen. Idealiter wordt dit gesprek gevoerd samen met de partner van de cliënt. Wanneer de cliënt geen partner heeft, is het aan te bevelen om een vertrouwenspersoon van het kind te betrekken. Op de website van Familieplatform vind je bij ‘toolbox’ Een aantal instrumenten waarmee je concreet aan de slag kan. Familieplatform geestelijke gezondheidszorg vzw geeft ook vorming over dit onderwerp.
4 veerkracht pijlers (Familieplatform):
Vertel de ouders dat het belangrijk is om hun kinderen goed te informeren over wat er aan de hand is.
Leg hen uit dat dit de kinderen helpt om zich niet onnodig zorgen te maken en de dingen voorspelbaar te maken. Motiveer ouders om hun kinderen zelf te informeren over wat er aan de hand is. Ze kunnen dit aan de hand van boekjes, brochures, websites. Wanneer de ouders het niet zien zitten om de kinderen zelf te informeren, stel hen dan voor om het gesprek met de kinderen samen te doen. Wanneer ouders weigerachtig staan tegenover het informeren van hun kinderen, probeer dan naar een andere – voor de ouders aanvaardbare – manier te zoeken om de kinderen te informeren.
Leg ouders uit dat het voor de kinderen belangrijk is om kindgerichte activiteiten te kunnen doen.
Kinderen nemen vaak zorg mee op. Er is niets mis met het feit dat kinderen dit doen maar de balans mag niet doorslaan en hier moet voldoende erkenning voor zijn. Er moet voldoende ruimte zijn voor leuke kindgerichte dingen die de ontwikkeling van kinderen bevorderen en hen ontspanning bieden. Het is erg belangrijk dat kinderen activiteiten buitenshuis kunnen doen en dat ze voldoende leuke sociale contacten hebben.
Leg ouders uit dat het voor de kinderen belangrijk is dat ze met hun verhaal, hun zorgen en hun vragen bij iemand buiten het gezin terechtkunnen.
Kinderen verbieden om met iemand over de ouderproblematiek te praten, zorgt ervoor dat ze zich alleen voelen. Ga samen met de ouder na of er al steunfiguren zijn in het leven van de kinderen. Bekijk wie deze rol kan vervullen indien dit nog niet het geval is. Dit kan gelijk wie zijn: een familielid, leerkracht, iemand van de jeugdbeweging, een buur, etc.
Wijs ouders erop dat het belangrijk is om stil te staan bij de emoties van hun kinderen.
Nodig hen uit om geregeld aan de kinderen te vragen hoe het met hen gaat, om interesse te tonen voor hun leefwereld, hobby’s, ervaringen op school, vrienden, etc. De kinderen krijgen zo het gevoel dat ze hun emoties mogen uiten, wat ondersteunend werkt.
De volgorde waarin je de 4 pijlers ter sprake brengt, doet er niet toe. Het is ook mogelijk dat de 4 pijlers niet evenwaardig aan bod komen of dat de ouders weigerachtig staan tegenover een van de pijlers. Bruskeer in dat geval niet, maar wees tevreden met wat de ouders wel weten te realiseren.
Hoe betrek en ondersteun je relevante personen uit de context van de cliënt?
Ondersteun de andere ouder:
- Vraag naar het welzijn van de andere ouder;
- Bekijk of iemand uit het sociale netwerk mee ingeschakeld kan worden voor de opvoedingstaken;
- Informeer de andere ouder over ondersteuningsmogelijkheden en motiveer hem/haar om zo nodig stappen te zetten.
Ondersteun sleutelfiguren:
- Licht sleutelfiguren in en informeer hen over de situatie. Zo kunnen ze extra aandacht besteden aan het kind en steun bieden tijdens moeilijke momenten. Vraag hiervoor wel eerst de toestemming van de cliënt.
