Voor de ziekenhuizen
Wat is de Kindreflex
op de diensten spoedgevallen?
De Kindreflex gaat over een basishouding waarbij je als professional gevoelig bent voor het welzijn van de kinderen van je volwassen patiënt en voor diens ouderschap.
1
De Kindreflex stimuleert zorgprofessionals met hun volwassen patiënten een gesprek te voeren over het thema ouderschap. Ouders krijgen de kans om in alle vrijheid over de kinderen en hun bezorgdheden te praten. Waar nodig ondersteunen professionals de ouders in hun rol als moeder of vader.
2
De Kindreflex helpt professionals verontrustende gezinssituaties te detecteren en de veiligheid zo snel mogelijk te herstellen.
Situering Kindreflex
De Kindreflex is geïnspireerd op de Nederlandse Kindcheck.
In Vlaanderen werd de Kindreflex ontwikkeld door onderzoekers Coppens, De Cuyper en Van Audenhove van onderzoekscentrum LUCAS van de KU Leuven in opdracht van het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin met focus op de sector Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ).
De Kindreflex werd uitgewerkt in een stappenplan met 6 stappen en ondersteunende materialen dat kan worden vertaald naar verschillende beroepsgroepen.
Je kan de generieke versie van het stappenplan via de knop hieronder bekijken
De eerste uitrol in de sector GGZ vond plaats in 2018 door het Vlaams Expertisecentrum Kindermishandeling (VECK) i.o.v. de Vlaamse Minister van Welzijn. In 2020 kwam er een hernieuwde uitrol in de GGZ en werd het stappenplan aangepast en geïntroduceerd in de Centra Algemeen Welzijnswerk en de justitiehuizen.
De Kindreflex werd aangepast om inzetbaar te zijn op de diensten spoedgevallen. Hierover verder meer.
Voor wie is de Kindreflex bedoeld?
De Kindreflex is in de eerste plaats bedoeld voor zorgprofessionals die werken met volwassen patiënten. Ze signaleren en herstellen verontrustende situaties zonder de kinderen zelf te zien. De Kindreflex wordt uitgevoerd door iedere zorgprofessional op de diensten spoedgevallen dus zowel verpleegkundigen als artsen en medewerkers van de sociale diensten.
De spoedarts heeft de verantwoordelijkheid om alle informatie rond de patiënt en diens kinderen te verzamelen op basis van observaties, gesprekken en informatie van de ambulanciers, verpleegkundigen en eventueel externe bronnen die gecontacteerd werden.
Iedere zorgprofessional heeft zijn eigen rol in het proces. Wil je meer specifiek te weten komen wat je kan doen vanuit je rol als verpleegkundige, spoedarts of medewerker van de sociale dienst? Dan verwijzen we je graag door naar de beroepsspecifieke pagina’s via de knoppen hieronder.
Aangezien de contacttijd met de patiënt op de diensten spoedgevallen kort is, dient er voor de volledige doorloop van de Kindreflex samengewerkt te worden met partners binnen en/of buiten het ziekenhuis.
Wanneer is de Kindreflex aan de orde?
De Kindreflex is aan de orde als een volwassen of adolescente patiënt in een situatie verkeert die bij minderjarige kinderen (ernstige) schade kan veroorzaken én de patiënt zorgdraagt voor kinderen of een kind verwacht.
Voor de Kindreflex ga je dus bij bepaalde groepen volwassenen na of zij voor minderjarige kinderen zorgen en hoe het met de kinderen gaat. Dit gebeurt op de diensten spoedgevallen in eerste instantie door de verpleegkundigen en de spoedarts. Denk bijvoorbeeld aan cliënten met ernstige psychische problemen, drugs- of alcoholverslaving of met een gewelddadige partner. Ga bij deze groepen patiënten ook na of zij zwanger zijn. Bij adolescente cliënten met dergelijke problemen ga je na of ze minderjarige broers of zussen hebben met wie zij in een huis wonen.
Het aanwezig zijn van volgende acute en/of ernstige ouderfactoren geeft altijd aanleiding tot het opstarten van de Kindreflex als de patiënt kinderen heeft:
- psychische problemen
- suïcidaliteit
- agressie
- familiaal geweld
- verslaving
slechte levensomstandigheden (vastgesteld door ambulanciers)
Daarnaast kan het zijn dat je in het algemeen bij een patiënt een niet-pluisgevoel ervaart met betrekking tot de kinderen. Ook hier treedt de Kindreflex in werking en knoop je een gesprek aan met je patiënt over het welzijn van de kinderen en het ouderschap van de patiënt.
Wil je weten hoe de Kindreflex nu concreet werkt op de diensten spoedgevallen? Klik dan door hieronder.
Waarom de Kindreflex
toepassen op de dienst
spoedgevallen?
Heel wat kinderen groeien op in een moeilijke thuissituatie of in situaties waar de opvoeding onder druk staat.
- Internationaal onderzoek toont aan dat 10 à 15% van de kinderen in een risicovolle situatie leeft en 3% te maken krijgt met ernstige vormen van kindermishandeling waarbij gespecialiseerde hulp nodig is.
- Kindermishandeling heeft niet enkel fysieke gevolgen voor het kind, maar weegt ook op de emotionele, sociale en psychische ontwikkeling van het kind en later op de mogelijke toekomstige kinderen van dat kind. Want kindermishandeling is vaak een intergenerationeel gegeven.
Lage detectie van kindermishandeling op basis van ouderfactoren
- We weten uit onderzoek dat kindermishandeling op basis van ouderfactoren op dit ogenblik in Vlaanderen nauwelijks tot niet gedetecteerd wordt op de diensten spoedgevallen.
- De praktijk uit Nederland leert ons nochtans dat er een enorm potentieel aan vroegdetectie te bereiken is via een implementatie van een methodiek als de Kindreflex op de diensten spoedgevallen.
Na de invoering van de Kindcheck op de diensten spoedgevallen in Nederland werd er 60 keer meer melding gemaakt van verontrustende situaties. Na onderzoek bleek het in 91% van de gevallen ook effectief over situaties van kindermishandeling te gaan. 75% van de kinderen waren op dat ogenblik ook nog niet gekend bij de meldingsinstantie Veilig Thuis.
Ouderfactoren als risico
Het risico op mishandeling en verwaarlozing blijkt groter te zijn wanneer een aantal factoren aanwezig is zoals
- psychische problemen
- verslaving
- eigen negatieve jeugdervaringen
- hoge mate van stress
- huiselijk geweld
- …
Féline Hoedeman,
onderzoekster uit
Nederland,
licht de resultaten
van haar Europees onderzoek naar detectie van kindermishandeling op de spoedeisende hulp toe in het videofragment.
Ontdek hier de opleidingspagina
Kindreflex op de diensten spoedgevallen.
Ben je arts, verpleegkundige of medewerker van de sociale dienst en wil je graag de e-learning bekijken. Laat dan hier je gegevens achter en je wordt onmiddellijk doorgeleid naar de opleidingspagina.
De Kindreflex in de praktijk
